Recensie
51
PETER DE ZWAAN
CLANDESTIENE STREKEN OP EEN CRUISESCHIP
Peter de Zwaan kloont Willy van der Heide
Door Schout-bij-kunstlicht Spook
Groot was de verrassing toen ons in Camp Holland in het verre en dorre Zuid-Beloedsjistan een persbericht van good old Uitgeverij De Eekhoorn bereikte. Het werd ditmaal zelfs nog bijzonder spannend of het bericht ons überhaupt wel zou bereiken, want het woord eekhoorn is hier in dit deel van de wereld jargon voor het uiterst geheime ... Nee, het is mij helaas niet toegestaan om hier vertrouwelijke informatie prijs te geven; maar wees gerust, die informatie is zó geheim, dat de hele wereld vroeg of laat op WikiLeaks kan lezen wat wij hier in Camp Holland onder een eekhoorn verstaan. Enfin, na screening door mijn commanjoor mocht ik het persbericht dan eindelijk onder ogen krijgen. Bevend van opwinding lag ik die nacht in mijn tent: stel je eens voor, een geheel nieuw Bob Evers-deeltje! De volgende dag kon ik nauwelijks wachten tot het mijn beurt was om gebruik te maken van internet; dat is ons per persoon slechts een half uur per dag toegestaan. Vervolgens kwam ik er achter dat De Eekhoorn er niet aan had gedacht dat er wellicht ook Nederlanders in den vreemde het nieuwe boek zouden willen bestellen. Na een paar weken was daar echter de Bob Evers Nieuwsbrief, en daarin stonden IBAN en BIC vermeld, zodat ik mijn geld kon overmaken naar Nederland. Maar toen ging het dan ook snel. Wat is onze hedendaagse westerse techniek toch vernuftig: zelfs in deze afgelegen streken, waar een pond kamelenpoep nog steeds vele malen meer waard is dan een Vaticaanse euro, kun je moeiteloos een boek in Oud-Beijerland bestellen en betalen!
Keurig op tijd kreeg ik begin september het langverbeide deel 51: „Clandestiene streken op een cruiseschip”. Alleen al de voorzijde van het boek was een genot voor het oog! Dit ontwerp van Lia Krijnen oogt prettiger dan alles wat Bert Zeijlstra de laatste twee decennia heeft ontworpen...
Uit alle correspondentie had ik inmiddels begrepen dat de tekst ook al op Peter de Zwaans eigen website moet hebben gestaan, maar dat is mij eerder blijkbaar ontgaan. Des te beter, want nu kon ik de tekst geheel onbevangen lezen! En wat ik las, viel mij allerminst tegen!
Het eerste wat mij opviel, was een déjà vu: het plot is een bewerking van dat van „De vierkante man”, dat eerder verschenen is als deel 1 van Peters Toni en Teo-serie. Alleen nu natuurlijk niet met Toni en Teo in de hoofdrol, maar onze drie welbekende HBS-bengels. En nu zullen er waarschijnlijk wel weer honderden mensen met kinderachtige verwijten aan het adres van Peter de Zwaan komen, maar al deze mensen vergeten hoogstwaarschijnlijk dat Willy van der Heide ditzelfde geintje ook vaker heeft gedaan; en wie dat niet kan geloven, moet „De erfenis van een zonderling” of „Een woestijn raakt zoek” maar eens lezen! In ieder geval heeft De Zwaan Van der Heide dus ook in dit opzicht geïmiteerd, reden waarom deze recensie deze enigszins vreemde titel draagt. De handeling wint duidelijk aan kracht door het verschijnen van Jan, Bob en Arie met al hun bekende hebbelijkheden en onhebbelijkheden. Al bij het lezen van de eerste regels begint het weer ouderwets te kriebelen, alsof de drie helden nooit weg zijn geweest. En uit ons hart zijn ze dat inderdaad niet!
Het verhaal voert ons naar San Diego/Ca., waar Jan, Bob en Arie zich op last van vader Roos inschepen op een cruiseschip, waarover kapitein Holdert, nog zo’n oude bekende, het bevel voert. Wie deze naam leest, denkt aanvankelijk aan een miskleun van Peter; per slot van rekening lijkt niemand ongeschikter om het bevel over een cruisschip te voeren dan uitgerekend deze bullebak; maar gaandeweg het verhaal wordt duidelijk waarom de kapitein van de SeaRose wel een ijzervreter móét zijn. Het verhaal zelf sluit aardig aan op de realiteit van alledag, maar dan wel precies omgekeerd: in plaats van al die duizenden Mexicaanse gelukzoekers die met gevaar voor eigen leven de Verenigde Staten proberen binnen te komen, hebben we hier te maken met een Mexicaan die juist clandestien uit de States wil verdwijnen naar zijn eigen vaderland: een geniale vondst van de auteur! De reden daarvan is voor Jan, Bob en Arie natuurlijk lange tijd net zo’n raadsel als eerder voor Toni en Teo Storm, al is „Clandestiene streken op een cruiseschip” duidelijk voor oudere kinderen geschreven dan „De vierkante man”. En dat is maar goed ook, want oudere kinderen: ach, zijn we dat niet allemaal een beetje gebleven?
Het thema van illegale immigratie werd natuurlijk al eerder behandeld door Van der Heide, maar De Zwaan geeft natuurlijk wel een geheel eigen invulling aan het thema illegale emigratie; zo ontbreekt ook in dit deel de massale knokpartij niet (inmiddels zo’n beetje het handelsmerk van Peter); duidelijk is ook dat hij - in tegenstelling tot Van der Heide - alle plaatsen die hij beschrijft ook zelf heeft bezocht. Zijn schrijfstijl wordt per boek beter, dus wij hopen van ganser harte, dat deel 51 zeker niet het laatste Bob Evers-deel zal zijn!